بهترین روش تربیت کودک از دیدگاه اسلام

حجت‌الاسلام ابراهیم امینی در کتاب آیین تربیت کودک آورده است که حضرت موسی (ع) به خداوند عرض کرد: «پروردگارا کدامیک از اعمال نزد تو برتر است؟ خداوند فرمود، محبت به کودکان، چرا که من فطرت آن‌ها را بر پایه اعتماد به یگانگی خود قرار دادم.»

در آیه ۳۹ سوره «طه» نیز خداوند با حضرت موسی (ع) سخن می‌گوید او را به لطف و محبتی که در حقش ابراز شده واقف می‌کند که او را در صندوقی گذاشته تا فرعونیان او را نابود نکنند بلکه به گونه‌ای شیفته او گردند که موجب نجات وی شوند.»

در قرآن کریم فراز‌های زیادی از سرگذشت و عملکرد اقوام پیشین بیان شده که مهم‌ترین آن‌ها داستان حضرت موسی (ع) و بنی‌اسرائیل است، این داستان حاوی آموزه‌های تربیتی و نکات ارزشمندی در زمینه تربیت است و خداوند به حضرت موسی (ع) می‌فرماید که نسبت به قوم خویش با محبت و مهربانی رفتار نماید همان‌گونه که خداوند در هنگام کودکی حضرت موسی (ع) را تنها نگذاشت و در میان فرعونیان مراقبت کرد تا حضرت موسی در انجام تکالیفش به خصوص در برابر فرعون توانا و مقتدر باشد.

در قرآن کریم، احادیث و روایات، بر این مسئله تاکید زیادی شده است که هدف اصلی انبیای الهی، تربیت الهی و هدایت انسان‌ها به سوی حق تعالی است و والدین، مربیان و مسئولان آموزشی و پرورشی می‌توانند از این احادیث و روایات و آیات قرآنی برای تربیت کودک استفاده نمایند. در تمام این احادیث آمده که پدرومادر باید محیطی مناسب برای کودک فراهم آورند تا شخصیت والای انسانی که برگرفته از فطرت الهی است در وجود کودکان شکل گیرد و به منصه ظهور برسد.

در دین مبین اسلام هر سنی برای خود شرایط و مقتضایی دارد که باید در مورد کودکان، نوجوانان و جوانان در نظر گرفته شود، مطابق این دیدگاه، هفت سال اول دوره تکوین و شکل‌گیری است که از همان روز اول تولد با گفتن اقامه و اذان در گوش کودک آغاز می‌شود و به تدریج این آموزش‌ها تا سه سالگی تکامل می‌یابد، مرحله رشد دیگری از پنج سالگی آغاز می‌گردد و در این مرحله باید تفاوت کودکان در امر رشد بررسی شود و طبق همین تفاوت‌ها با کودک رفتار شود.

هفت سال دوم دوره پرورش دینی است که کودک از حکم و منبعی به حکم تکلیفی باید عمل کند و در این سن تا حدود زیادی می‌توان معنای اصیل مذهب را به او منتقل کرد و مبانی اخلاقی و تربیتی، آداب معاشرت و رسوم و سنن در همین دوره باید به کودک آموزش داده شود و هفت سال سوم دوره تمرین و عمل است که این دوره نیز به سه مرحله پایانی نوجوانی، دوران بلوغ و دوره جوانی تقسیم می‌شود که در این دوره راهنمایی و آموزش به اوج خود می‌رسد و فرصتی برای نوجوان فراهم می‌شود که آموزش‌های فراگرفته را در عمل نشان دهد؛ و پدرومادر به ارزیابی رفتار‌های او بپردازند.
منبع: روزنامه کیهان